Hij zou met Pasen graag eieren gaan rapen in het bos, zei mijn jongste onlangs met een glimlach zo breed dat zijn mondhoeken wel heel dicht in de buurt van zijn oren kwamen. Ik zag het enthousiasme in zijn blinkende oogjes.
In die van mij verschenen helaas ook historische visioenen van teken, die de paaspret al te makkelijk bederven konden. Dus zal ik iets anders dan een bossige eierenzoektocht moeten verzinnen om Pasen spannend te maken, want met chocolade alleen lukt dat niet zo vanzelfsprekend meer. Chocolade is er immers elke dag, alleen de kleuren, maten en vormen verschillen. Dat was vroeger wel anders, herinner ik me, toen we in de lagere school leerden over de veertigdaagse vastentijd, die begon met het assenkruisje dat we op Aswoensdag in de kerk op ons voorhoofd lieten stempelen. Nu zou het zowaar een TikTok-challenge zijn, met een zondvloed aan foto’s van bestempelde voorhoofden en andere lichaamsdelen. Maar net zoals de voorhoofden hebben ook de vastenperiodes andere gedaanten gekregen. Ze heten nu ‘Tournée Minérale’ en ‘Dagen zonder Vlees’. Geen wonder dat er dan ook een Dikke Truiendag moest komen, een mens moet zich nu eenmaal ergens aan warmen als de biologische motor naar zero-emissie moet. Daarna is het nog maar heel even volhouden tot de wedloop naar een ‘bikiniproof body’ voordat weer alle remmen los gaan op de festivals waar iedereen zich te pletter zuipt en vreet en snuift.
Elke tijd lijdt onder zijn eigen bekommernissen, zullen we maar zeggen, en als die niet groter zijn dan de waan van de dag, die lustig via digitale media wordt gepromoot, mogen we ons wel zeer zorgeloos prijzen. Maar misschien is dat wel net de grootste zorg. Want tussen twee chocolade eieren door, zijn tablet, smartphone en laptop nooit ver weg, en in de chocolade malende kinderhoofden staat de digitale knop zelden uit. De geschiedenisles is saai, hoor je dan. Bij veel dingen kunnen kinderen zich immers geen voorstelling meer maken, en als dat al wèl lukt, dan is het nog maar de vraag hoe de reële en de virtuele gebeurtenissen van elkaar te onderscheiden vallen. Want waar het analoge en het digitale elkaar voortdurend kruisen, dreigt het leven minder betekenis te krijgen. Wat is echt gebeurd en wat heeft iemand bedacht?
Zo moeilijk is het niet om je voor te stellen hoe de verhalen vandaag worden gemaakt. Dat een man op X twaalf volgers had. Met wie hij op een donderdagavond voor het laatst ging eten. ‘Ingecheckt bij Resto Jeruzalem’, verscheen dan op Facebook. Waar deze keer gelukkig meer dan vijf broden en twee vissen in voorraad waren. Hello Fresh was net gepasseerd met een grote voorraad overgebleven Veggieboxen. Een maaltijd van bulgur, spinazie en kerstomaten werd vergezeld van anekdotes over farizeeërs en tollenaars. De eerste op Instagram, de tweede op BeReal. Al spoedig transformeerde één van de tafelgenoten zich tot ex-volger, nadat hij zijn vriend voor dertig zilveren cryptocoins verraden had. Daardoor werd zijn vriend het slachtoffer van cybertrollen, die hem genadeloos aan het kruis nagelden. Een kruis dat hij dan ook nog eerst zelf moest dragen, tot bovenop een hoge berg met veertig staties. Op Strava werden dat meteen segmenten, zodat bij iedere stopplaats een nieuwe KOM (King of the Mountain) kon worden gelauwerd. Tom Waes was onder de indruk. Fly vooral geïnspireerd. ‘Volgende keer doen we de Bergham-run niet langer met een rugzak’, verkondigde die, ‘maar moet ge een kruis dragen als ge eèch bij de Special Forces wil horen!’
Eenmaal aan het kruis, werd de halfnaakt terechtgestelde met honderden foto’s – dramatische en vintage filters scoorden daarbij het hoogst – gedocumenteerd en gepromoot over wereldwijde socialmediacircuits. Het vermogen over water te lopen, verzonk erbij in het niets. Daarna verschenen de foto’s bij kapelletjes, boven schoolborden en deurposten van klaslokalen, met de evangelische boodschap dat naaktfoto’s doorsturen niet mag. De naakten moet men kleden, en dan liefst in biologisch katoen uit de tweedehandswinkel. Pasen werd het feest van de deepfake-technologie. Want vanachter een paar weggerolde stenen uit de virtuele dood verrijzen kan tegenwoordig iedereen. En hoe ging het met het Facebook-verhaal van verrader Judas? Die zag zijn dertig zilveren bitcoins in de virtualiteit verdampen toen de cryptobeurs in de dieperik stortte. De achtste plaag van Egypte was met vertraging gekomen, dacht hij bitter alvorens de hand aan zichzelf te slaan.
Ja, het is vandaag een feit, digitaal is overal. Maar daarom is het niet overal beter. Want het is evengoed een feit dat je veel van het echte leven mist als je het via je smartphoneschermpje denkt te zien.
Misschien moesten we met Pasen behalve de teken dan ook maar eens de wifi bannen, zodat we door het echte leven gebeten kunnen worden.
Zalig Pasen iedereen!
